Nationaal heeft de Rijksoverheid in 2014 een duidelijk doel gesteld voor het terugdringen van restafval. Het programma ‘Van Afval Naar Grondstof (VANG)’ streeft naar 100 kilo restafval per inwoner in 2020 en maximaal 30 kilo per inwoner in 2025. De doelstelling komt dicht bij die van ons Afvalvrij-programma. Tien jaar geleden nam de regio al 10 kilo restafval per inwoner in uiterlijk 2030 als doel voor ogen.
In 2015 is weer een stap gemaakt richting een afvalvrije regio. Het restafval en grof restafval namen met 4,5 procent af en de gescheiden herbruikbare grondstoffen namen met 2,6 procent toe.
In het regionale Afvalvrij-programma was voor 2015 als gemiddelde tussendoelstelling 150 kilo restafval en grof restafval per inwoner opgenomen. Dat doel werd al in 2014 overschreden. Met gemiddeld 142 kilo per inwoner, waarvan 126 kilo restafval en 16 kilo grof restafval, komen de Circulus-Berkel gemeenten weer dichterbij het doel van 100 kilo dat nationaal voor 2020 is gesteld.
Alle gemeenten hebben nu een geactualiseerd grondstoffenplan – of zijn in de laatste fase van ontwikkeling – waarin de regionale ambitie voor het behoud van grondstoffen zit verweven. Het vaststellen van de plannen heeft in een betrekkelijk korte tijd plaatsgevonden; gemeenten zijn eensgezind over het doel en de middelen.
De uitvoering van de plannen bij de gemeenten verloopt zeer voorspoedig. Nieuwe tarief- , service- of inzamelsystemen zijn de afgelopen paar jaar efficiënt ingevoerd en snel door de inwoners geaccepteerd. Ook dat geeft aan dat er een breed draagvlak voor de gemeenschappelijke doelstelling is, niet alleen bij de gemeente en raad, maar ook bij de burgers. Het geeft verder aan dat onze organisatie een steeds grotere vaardigheid ontwikkelt in het doorvoeren van dergelijke grote veranderingen.
Ook het landelijke beleid is gericht op minder restafval en meer afvalscheiding. Voor huishoudelijk afval is in 2009 in het Landelijk afvalbeheerplan (Lap) een doelstelling van 60 procent recycling in 2015 opgenomen. Dit doel is in 2012 omgezet in een scheidingpercentage bij huishoudens van 65 procent in 2015.
Inmiddels is de lat voor meer recycling door de overheid hoger gelegd. In het programma Van Afval Naar Grondstof (VANG) is de ambitie neergelegd om het restafval uit huishoudens tot 100 kilo per inwoner te verminderen in 2020. Het scheidingspercentage moet dan liggen op minimaal 75 procent. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft die ambitie mede onderschreven.
Als publiek bedrijf is het belangrijk voeling te houden met de markt. Daarom besteden wij een deel van onze inzamelactiviteiten uit aan private partijen. In 2015 is dat uitgangspunt niet gewijzigd, maar wel de uitvoering ervan. Tot nu toe werd in de meeste gemeenten de inzameling door Circulus-Berkel verzorgd en in een aantal door een private partij. De nieuwe opdracht die is aanbesteed bestaat uit inzamelwerkzaamheden voor een bepaald aantal uur, in gebieden verdeeld over alle aangesloten gemeenten. Ook anders is dat Circulus-Berkel de operationele leiding heeft. De opdracht is na een Europese aanbesteding gegund aan Van Gansewinkel, die de inzameling zal verzorgen met voertuigen in de huisstijl van Circulus-Berkel.
De sortering en vermarkting van textiel voor het hele verzorgingsgebied is in 2015 gegund aan het charitatieve Reshare, onderdeel van het Leger des Heils. De opdracht is nauw verbonden met de introductie van de BEST-tas in 2016. Mogelijk wordt in de tweede fase van de introductie de sortering van textiel naar de regio gebracht met het doel om (sociale) werkgelegenheid te creëren en meer grondstoffen te behouden.
Het contract voor de sortering en vermarkting van PMD was al eerder Europees aanbesteed en is vanaf 1 januari 2015 ingegaan bij SUEZ (voorheen Sita). De verwerking van restafval was ook al eerder Europees aanbesteed en dat contract zal vanaf juli 2016 gaan lopen. Twee derde van het restafval wordt verwerkt bij SUEZ in Coevorden. De rest gaat naar AVR in Duiven. Door het nieuwe contract wordt het restafval duurzamer verwerkt en vindt een aanzienlijke tariefreductie plaats.
De verwerking van gft is eind 2015 Europees aanbesteed met een relatief korte looptijd en een hoge mate van flexibiliteit om proeven te doen voor nieuwe toepassingen. Duurzaamheid speelt een rol bij de gunning in de vorm van transportafstand en verwerkingsmethode.
Grondstoffen gescheiden houden in de buitenruimte is net zo logisch als thuis. Toch zijn niet altijd de voorzieningen daarvoor aanwezig. Vandaar dat Circulus-Berkel de mogelijkheden verkent om gemeenten daarvoor maatwerkoplossingen aan te bieden. In 2015 is samen met de gemeente Deventer, het Ministerie van IenM en Rijkswaterstaat een werkconferentie georganiseerd om afval scheiden buitenshuis op de kaart te zetten. Succesvol is ook CleanWise. Voor afval scheiden op evenementen heeft Circulus-Berkel een apart programma.
De regio Stedendriehoek wil de focus leggen op de ontwikkeling van innovatieve cleantech. Dit biedt een uitgelezen kans om een multidisciplinair onderwerp als de circulaire economie aan te pakken. Begin 2015 ondertekenden gemeenten en Circulus-Berkel een intentieverklaring om dit te ondersteunen. Als gevolg daarvan hebben zich in de loop van het afgelopen jaar initiatieven ontwikkeld, met name rondom de maakindustrie, die kansrijk zijn om de circulaire economie in de regio een impuls te geven.
Ook het Gelders Energie Akkoord dat in maart 2015 werd gesloten als vervolg op het Nationale Energie Akkoord biedt kansen om regionaal vorm te geven aan de circulaire economie. De langetermijndoelstelling die daarin is opgenomen om te streven naar een afvalvrije samenleving in 2030 is geheel overeenkomstig die van Circulus-Berkel. Inmiddels zijn gesprekken gaande met verschillende partijen uit het Gelderse om, met name met het oog op energie, daaraan vorm te geven.
De introductie van de BEST-tas laat zien dat samenwerken met lokale netwerken tot succesvolle oplossingen leidt. Voor de inzameling wordt gewerkt met lokale partijen; 2Switch, Foenix en Het Goed zorgen voor het uitsorteren van de producten uit de tas. Bruikbare producten (zoals herdraagbare kleding, werkend e-goed, speelgoed en boeken) zullen via de kringloopwinkels worden verkocht. Niet-bruikbaar materiaal wordt naar gespecialiseerde bedrijven gebracht waar het materiaal wordt gerecycled.
Met het Vlaamse IOK is al enige jaren een samenwerking, die is gestoeld op het delen van kennis. Een nieuw onderzoeksprogramma is samen met een textielrecyclingbedrijf uit Enschede ingediend als Europees Interreg-project. De focus ligt op het recyclen van onbruikbaar textiel via chemische recycling, vooral van katoen en polyester.